Heb je last van een onregelmatige cyclus, acne of overmatige haargroei? Dan zou het zomaar kunnen dat je te maken hebt met PCOS, oftewel het Polycysteus Ovariumsyndroom. Het is de meest voorkomende hormonale aandoening bij vrouwen en treft naar schatting 7 tot 15% van alle vrouwen.
Wat is PCOS?
PCOS is een complexe hormonale aandoening die verschillende systemen in je lichaam beïnvloedt: je menstruatiecyclus, stofwisseling, vruchtbaarheid, huid én stemming. De oorzaak ligt meestal in een verstoring van de balans tussen oestrogeen, progesteron en androgenen (mannelijke hormonen).
De diagnose PCOS wordt gesteld wanneer minstens twee van de volgende vier kenmerken aanwezig zijn:
- Onregelmatige cyclus
We spreken hiervan als je, drie jaar na je eerste menstruatie, cycli hebt die korter zijn dan 21 dagen of langer dan 45 dagen — en dat bij drie opeenvolgende cycli. Ook wanneer je minder dan acht menstruaties per jaar hebt, kan dit wijzen op PCOS. - Hyperandrogenisme (verhoogde mannelijke hormonen)
Dit betekent dat er sprake is van verhoogd testosteron (vrij testosteron), DHEA of DHEA-S in het bloed. Ook symptomen als hirsutisme (overmatige haargroei, vooral op gezicht, borst of buik), acne en alopecia androgenetica (haaruitval volgens mannelijk patroon) vallen hieronder. - Polycysteuze eierstokken
Bij een vaginale echografie zijn dan meer dan 20 follikels in één eierstok zichtbaar, of meer dan 10 follikels in één doorsnede. - Verhoogd AMH (Anti-Müller Hormoon)
Dit hormoon zegt iets over de hoeveelheid eicellen die een vrouw nog heeft. Een verhoogde waarde is kenmerkend bij PCOS. Dat komt doordat de follikels vaak vast blijven zitten.
PCOS – meer dan alleen een vruchtbaarheidsprobleem
Veel vrouwen denken dat PCOS alleen invloed heeft op vruchtbaarheid, maar de gevolgen kunnen breder en ingrijpender zijn:
- Menstruatiestoornissen
- Verminderde vruchtbaarheid
- Metabole disfunctie: insulineresistentie, diabetes type 2, metabool syndroom
- Verhoogd risico op hart- en vaatziekten
- Huidproblemen: acne, overbeharing, haarverlies
- Zwangerschapscomplicaties
- Slaapstoornissen (zoals slaapapneu)
- Psychologische klachten: angst, depressie, eetstoornissen
Wat kun je doen?
Wij pakken PCOS aan bij de kern. Dat betekent: we kijken naar alle onderliggende oorzaken en behandelen die gericht met leefstijl, voeding en krachtige suppletie.
Mogelijke oorzaken van PCOS:
- Genetische aanleg
- Verhoogde insuline of insulineresistentie
- Laaggradige ontstekingen
- Chronische stress
- Ongezonde leefstijl (zoals slaaptekort of voedingstekorten)
- Verstoorde darmflora (dysbiose)
- Hormonale verstoring door externe factoren, zoals xeno-oestrogenen (bijv. in plastic of cosmetica)
Zoals je ziet spelen externe factoren vaak een grote rol, maar die zijn gelukkig beïnvloedbaar!
Insulineresistentie: een sleutelrol
Bij ongeveer 90% van de vrouwen met PCOS is sprake van insulineresistentie. Dit betekent dat het lichaam minder goed reageert op insuline, waardoor bloedsuikers stijgen en de aanmaak van mannelijke hormonen toeneemt. Insulineresistentie betekent overigens niet dat je overgewicht hoeft te hebben! Heel veel vrouwen – ook zonder PCOS – hebben insulineresistentie, naar schatting 50% tot 95% van de Westerse vrouwen. Maar door insulineresistentie effectief aan te pakken, kunnen we hormonale balans en cyclusherstel realiseren.
Let op: je kunt wél zwanger worden met PCOS
Veel vrouwen schrikken als ze de diagnose PCOS krijgen, vooral als ze een kinderwens hebben. Maar weet: PCOS betekent niet dat je onvruchtbaar bent. Je hebt vaak iets meer tijd en ondersteuning nodig om je cyclus op gang te brengen. Met de juiste aanpak keert de natuurlijke vruchtbaarheid bij veel vrouwen terug.